“…Absurdi i mjedisit shqiptar është absurdi i absurdit universal: Biseda normale është vrarë dhe personazhet flasin si në jerm, duke i dhënë zë një pjese të mendimit a përjetimit. Pikërisht ky absurd i mjedisit zhvendoset në gjuhë, ku copra mendimi , bisedash, përjetimesh, protestash, hallesh a problemesh formojnë mozaikun gjuhësor të këtij teksti…”
“Mjedisi ku lëviz personazhi i kësaj vepre është një mjedis absurd, ku “90% e banorëve të qytetit mendojnë se mjafton të kesh lindur në qytet dhe e merr titullin qytetar për jetë”, ku “kërkohen njerëz të poshtër për të bërë punë të poshtëra”, ku partia në pushtet ka krijuar një institucion të ri të quajtur drejtoria e përgjithshme e pëlqimit, paguar me taksat e qytetarëve, ku militantë djem e vajza të rinj futen në rrjetet sociale dhe u bëjnë komente pozitive dhe lajke(a) zyrtarëve të lartë të pushtetit dhe komente negative dhe mospëlqime opozitarëve të pushtetit, ku të rinjtë e një krahu mezi presin të zënë vendin e të tjerëve të punësuar nga partia kundërshtare, ku zotëron frika se mos edhe Dielli jepet me koncension nga qeveria, ku personazhi ende nuk ka takuar njerëz normalë, ku dita më e vërtetë nga gjithë ditët e vitit është 1 prilli, ku personazhi kryesor një mëngjes gdhihet i shndërruar nga njeri në veting etj.”
“Te personazhi kryesor gjen edhe arrivistin, edhe filozofin, edhe poetin edhe qytetarin e thjeshtë të mbetur në rrjetën e propagandës së përditshme që thur merimanga politike. Ai shfaqet edhe si Hamlet, teksa recion tekste nga tragjedia e famshme: “Koka më zjen nga idetë, por nuk e di a do të kem kohë t’i vë në jetë”. Ironia është e qartë, një shoqëri si e sotmja , e ndërtuar me një anarki të tillë tregu, ku tregu i ideve qendron ku e ku më poshtë se tregu i dobishëm i Gabit, nuk ka vend për njerëz që kanë pasuri të tyre të patjetërsueshme mendjen dhe ndjeshmërinë e tyre ndaj vulgares, të ultës, çnjerëzores, por ka hapësira për kokëbunkerë , ku lulet e ideve nuk mund të mbijnë e kultivohen.”
“I shkruar ne formën e një “ditari”, ky libër, më tepër sesa një rrëfim, është një dialog me Vetveten, e cila skicohet në trajta dhe në pozicione të ndryshme, në varësi të funksionit që luan në këtë rrëfim-dialog si i tërë, duke u shfaqur herë si Identitet që lipset të njihet, të korrigjohet e të kultivohet; herë si Tjetri që gjallon brenda nesh e që lipset të mbahet vesh; herë si tension zërash rrëfimtarë, pikëpamjesh e qasjesh etike dhe gjendjesh e reagimesh psikike, dhe herë si “thjerrëz skopike” drejtuar ndaj ngjarjeve dhe zhvillimeve politike e shoqërore, të paraqitura shpesh përmes një humori dhe një ironie të hollë, e përdorur jo pak herë si “bisturi”, cila nuk kursen as Vetveten, madje pikëniset prej saj. Si i këtillë, është një libër që kufizohet përjashtimisht vetëm tek ata lexues që tashmë e kanë gjetur Vetveten, apo janë ende në kërkim të saj.”
Kritika letrare mbi Librin
“Xhymerti është një përsonazh ku dallohen të gjitha tatuazhet e kohës, nga e cila është bërë, deformimet e përjetimet e kësaj kohe e çojnë atë deri në ekstremin sa që i rëndohet vetja, të cilën është i detyruar me mjaft dhimbje ta mbajë e përcjellë nga e sotmja tek e nesërmja.”
“Shkrimet e kësaj përmbledhjeje nuk synojnë të mbushin boshllëkun e kritikës së sotme letrare. Ato nuk kanë për qëllim të debatojnë rreth veprave dhe autorëve të marrë në shqyrtim, për arsye të besimit te shumësia dhe liria e leximeve dhe interpretimeve. Ato janë shënime të shpejta vetjake, mbi autorë dhe vepra, vendas dhe të huaj, të hershëm dhe të sotëm, të cilat, në përgjithësi, janë reflektime të atypëratyshme, të marra nga procesi momental i të lexuarit. Ato nuk kanë kërkesa të mirëfillta shkencore dhe janë lexime tërësisht vetjake. Nuk ka një arsye të veçantë për autorët dhe veprat e përzgjedhura, ngase nuk ka një përzgjedhje si të tillë në vetvete, por janë shkrimtarë dhe vepra që janë lexuar në kohë të ndryshme. Sigurisht që nuk janë të vetmet, por, në pamundësi për t’i përmbledhur të gjitha analizat, përzgjodhëm vetëm një pjesë të tyre.”
“Qyteti gjithmonë më ka dhënë imazhin e një gërmadhe, ndonëse ka kaluar një kohë bajagi e gjatë, ende edhe sot, në këtë zgrip perëndimi, nuk e di pse sa herë kaloj në ato rrugica, gjithmonë trishtueshëm më është shfaqur ajo pamje, ankthi i bisedave zvargur në skutat e lagjeve dhe largësia që të gjithë krijonin me të, duke iu larguar, shmangur, apo edhe vetmia që i kishte kapluar tërësisht qenësinë ekzistenciale, të asaj që quhej jetë, nëse do ta quanim atë të qytetit të atillë, edhe pse ai nuk mund të tregonte për ata që e braktisnin, duke e lënë të vetmuar; por herëdokur jepte shenja të shndërrimit në pluhur, shkretëtirë, sahara, duhmë rëre e paskajë, në të cilën reflektohet personaliteti i njerëzve përthyer në shterpësinë e gjithanshme, moçalishte depresive për nga vetë relievi, çka shtonte dita-ditës marrëzinë sokakëve të gurtë, madje prej kohësh në qytet nuk mund të shihje më ato fytyra që në ag kishim parë, fytyra të brishta, miqësore dhe mirëdashëse, sepse ata të gjithë kishin ikur, ishin larguar drejt qendrës, drejt vendeve të huaja, kjo prej halleve dhe problemeve, shtuar përditë dhe më shumë në qytet; ndjesia për shtëpitë e vjetra të qytetit të gurtë ishte keqardhja, sikur “mikeshat e vjetra”, tashmë, gjithmonë dhe më shumë, po ndryshonin nga duart e keqbërësve, xhelatëve, barbarëve; ata nuk kursenin asgjë prej bukurisë bardhësore shekullore, keqbërësit; feksin skeletet e tyre, jo prej mirëmbajtjes, por prej bardhësisë natyrale, endur prej kohësh në avlëmendin e historisë apo kujtesës kolektive, si rrjedhim i të gjitha këtyre nuk mund të gjeja qetësi shpirtërore, i ziu, një njeri pa fabul, pa histori, që kam jetuar gjithmonë në vete, për veten dhe me veten, një subjekt-njeri, edhe përpos asaj që një ditë në ato ëndërritjet e mia kisha takuar, madje, edhe princeshë Dianën, ndjesë pastë, prej bukurisë së të cilës sot ndoshta kanë ngelur vetëm sekuencat filmike, skuta të çuditshme këto të mendjes sime, mendje të cilën nuk e ndriçon po ai diell që i ndriçon gjithë të tjerët, por një diell tjetër, i ri, i porositur enkas për mua dhe që ndriçon krejt me një dritë të veçantë, një privat-diell, si i atij fatkeqit tek lulishtja e qytetit, buzë rrugës, që, sa herë nuk i nevojitet, nxjerr telekomandën dhe e fik, duke i lënë gjithë të tjerët, për aq kohë sa ai e shikon të arsyeshme, pa rrezatimin e tij, duke bërë një jetë tjetër që nuk ngjan me atë që zien dhe përziet mes njerëzish, një përzierje e atmosferës midis fantastikes, ireales dhe asaj ideales e prozaikes pa ngjyrë, për të mos thënë me një banalitet të pabesueshëm, duke më bërë një krijesë të ndërmjetme, të gjinisë asnjanëse, një personazh të denjë për pasazhet donkishoteske, karikaturë të periudhës kalorësiake: ja ky jam unë, një ëndërronjës që zvargem qytetit pa i rënë në sy as vetvetes.”
Po, unë jam një personazh në kërkim të vetvetes, duke mos e humbur kurrë një herë durimin e kërkimit, as shpresën e gjetjes. Nuk jam askush prej atyre që ti, zotëri i nderuar, mendon se jam; andaj, mos u troshit, sepse në çaste të caktuara, Unë mund të jem Ti dhe Ti mund të mos dish nga t’ia mbash kur të shndërrohesh në Unë …